Mo 54 – Monument Schip in aanbouw – Amsterdam

Museum Het Schip, Oostzaanstraat 45, Amsterdam

1958/59

schip in aanbouw - foto: loek van vlerken 05.10.2017schip in aanbouw - foto: loek van vlerken 28.08.2016
schip in aanbouw (detail) - foto: loek van vlerken 05.10.2017schip in aanbouw (detail) - foto: loek van vlerken 05.10.2017
schip in aanbouw (detail) - foto: loek van vlerken 27.01.2015schip in aanbouw - foto: loek van vlerken 27.01.2015
brons (monument), 58 cm, Franse kalksteen (voetstuk – verloren gegaan) 105 cm

Dit monument stond tot mei 2011 op het binnenplein van de voormalige Daniël Goedkoopschool in de Sara Burgerhartstraat 1-3 te Amsterdam, gebouwd door de architect H.E.M. Peyrot. In juli 2016 is het beeld herplaatst  in de beeldentuin van Museum Het Schip.

Hermance Elisabeth Manon Beukema toe Water-Peyrot (geb. 1927) was van 1953 tot 1983 als architect werkzaam bij de Dienst der Publieke Werken te Amsterdam. In deze hoedanigheid heeft zij o.a. diverse schoolgebouwen en postkantoren in de toenmalige stadsuitbreidingen (vooral de westelijke tuinsteden) ontworpen. Twee procent van de bouwsom mocht voor kunstzinnige toevoegingen aan de nieuwe gebouwen worden gereserveerd. Peyrot deed daartoe voorstellen die werden voorgelegd aan een commissie.
De Daniël Goedkoop ULO (Uitgebreid Lager Onderwijs) aan de Sara Burgerhartstraat kwam in 1959 gereed. Daniël Goedkoop was reder en eigenaar van de NSM (Nederlandsche studie scheepsbouwer - foto: loek van vlerken 19.12.2017Scheepsbouw Maatschappij) in Amsterdam-Noord. Er woonden nogal wat werfarbeiders in Nieuw-West. Krop wilde in eerste instantie volstaan met een monumentale sculptuur van een arbeider op de binnenplaats van het schoolgebouw. Maar Peyrot stond iets veel omvattenders voor ogen, waarbij de scheepsbouw in ruimere zin centraal zou staan. Op zekere dag nam zij Krop in haar Volkswagen mee naar de NSM-werf, waar de stadsbeeldhouwer enthousiast rondliep en uitgebreid met de arbeiders sprak. In het definitieve ontwerp (uitgevoerd in brons) maken de arbeidersfiguren deel uit van een groter werk: een schip in aanbouw met verschillende arbeiders, sommigen beneden staand en andere hoog op de romp. Krop heeft toen een beeldje (één van de onderste figuren van het monument) aan Peyrot geschonken, als dank voor het idee waarop zij hem had gebracht. Dit beeldje heeft inmiddels een plaats gevonden in de collectie van het Amsterdam Museum. Van dit beeldje maakte Krop ook een wit geglazuurd en een polychroom geglazuurd exemplaar. Deze mannetjes met opgestoken arm zijn in de collectie van het Hildo Krop Museum in Steenwijk aanwezig.

Dit ‘Krop-mannetje’ werd het logo van het museum:

locatie sara burgerhartstraat - foto: loek van vlerken 21.04.2011 (vlak voor verwijdering beeld)oorspronkelijke locatie in de Sara Burgerhartstraat

In het voorjaar 2011 werd het schoolpand in de Sara Burgerhartstraat door de gemeente verkocht aan woningbouwvereniging Stadgenoot bv. Ook het monument van Krop werd het bezit de woningbouwvereniging, die niet echt raad wist met dit “moeilijke” beeld. Het was te kwetsbaar om in de openbare ruimte te plaatsen. Maar men wilde het ook wel op een plek waar het zichtbaar was voor het publiek. Men bedacht een aantal locaties waar het monument eventueel herplaatst zou kunnen worden.  Uiteindelijk is het beeld in bruikleen gegeven aan Museum Het Schip en is het in juli 2016 herplaatst  in de beeldentuin van het museum  aan de Oostzaanstraat 45.

bron: Amsterdam Museum