Oostzaanstraat 45, Amsterdam
ca.1920
a. basis afsluiting: boogschutter met dier- en bloemmotieven
graniet, 100 cm
b. deurrooster: rennend paard, mannen en bloemmotieven
ajourreliëf, notenhout, gedeeltelijk verguld, 50 cm
c. Mannetje met staf en steigerende veulens
bouwaardewerk, 35 cm
d. trappaalbekroning: man die paard temt
gebeitst hout, 60 cm
Architect: Michel de Klerk
De school aan de Oostzaanstraat is gebouwd tussen 1913 en 1914 door Publieke Werken. In 1917 kreeg Michel de Klerk de opdracht van de Woningbouwvereniging Eigen Haard om voor het overige deel van het perceel woningen te ontwerpen. Voor dit plan integreerde hij het schoolgebouw in het wooncomplex dat later, gezien de vorm van het gebouw, ‘Het Schip’ zou gaan heten. Eigen Haard vond deze aanpassingen echter te duur, zodat het schoolgebouw als een vreemde eend in de bijt in het woningencomplex kwam te staan. Wel kreeg Hildo Krop de opdracht op enkele beeldhouwwerken aan de gevel van de school toe te voegen. De naam van de kleuterschool was ‘De Veulens’ en inspireerde Krop tot beeldhouwwerk van paardenkoppen en veulens. Met de boogschutter geeft Krop de boodschap aan de kinderen van de school mee, dat een schutter door concentratie en oefening in zijn levensbehoeften kan voorzien. Ton Heijdra (Museum Het Schip) ziet er meer Apollo in, die met zijn pijl en boog de klassen met kleuters tegen het gevaar beschermt. Boven de ingang maakte Krop een houten ajourreliëf met een rennend paard. Ook aan het interieur is nog een werk van Krop te vinden; een houten trapleuning met trappaalbekroning die een voorstelling laat zien van een man die een paard temt. Oefening baart kunst, lijkt Krop hier aan de leerlingen mee te geven. Dit fraaie stukje houtsnijwerk werd in 2016 gerestaureerd, waarbij onder meer de oren van het paard zijn aangevuld.
Het molentje aan de Oostzaanstraat is overigens niet van Krop, maar waarschijnlijk van Michel de Klerk zelf. Mogelijk is het wel gehakt in het atelier van Krop. Dit beeldhouwwerkje verwijst, vanwege de straatnamen in de buurt, naar de molens aan de Zaanse schans.
De schoolactiviteiten binnen het gebouw zijn na zo’n honderd jaar beëindigd. Vanaf juli 2016 is in het gebouw het Museum Het Schip gevestigd.
Bron: Publieke Werken, Pim van Schaik, 2018
zie ook: SPQA
