Nicolaas Beetsstraat, Amsterdam

1926-28

man met zittende arend op de rechter arm
man met raaf op nest

vrouw met vogel koesterend in de handen
vrouw met vlammend hart in de hand

vrouw met kelkbloem
vrouw in orante-houding

man met neerdalende vogel
man met pijl en boog

hardsteen, 205 cm

architect: A.R. Hulshoff

Het WG-terrein omvat een verzameling gebouwen die deel uitmaakten van een ziekenhuis: het Wilhelmina Gasthuis. Het oudste gedeelte bestond naar de modernste inzichten uit vrijstaande paviljoens in een parkachtige omgeving. Tot 1937 werden er nog paviljoens bijgebouwd. In de jaren vijftig kwam men tot de conclusie dat het terrein te vol was geworden. Na jaren van touwtrekken verhuisde het Academisch Ziekenhuis, zoals het inmiddels heette, in 1983 naar Amsterdam Zuidoost. In de paviljoens van het WG-terrein trokken kunstenaars, kleine bedrijfjes en welzijnsorganisaties.  Het Pathologisch Anatomisch Laboratorium is nu een expositieruimte, café-restaurant en een filmzaal.

Aan de buitenzijde van het Pathologisch Anatomisch Laboratorium, aan de Nicolaas Beetsstraat, loopt een overdekte gang naar het Jacob van Lennepkanaal. Via deze gang legden de overledenen hun laatste weg af, waarna ze per schip naar de laatste rustplaats werden vervoerd. Deze gang heeft vier pijlers welke door Hildo Krop van beeldhouwwerk zijn voorzien. Aan beide zijkanten van elke pijler hakte hij mannen- en vrouwenfiguren met verschillende attributen.

Hildo Krop hanteerde niet altijd toegankelijke symboliek. Zijn productie was enorm en hij had zichzelf de eis gesteld dat zijn werk ‘betekenisvolle inhoud’ moest hebben. Om niet in herhaling te treden was hij genoodzaakt steeds weer nieuwe betekenissen te zoeken, met tot gevolg dat de symbolen soms erg gezocht waren of nog nauwelijks te begrijpen. Zelfs Krop kon soms later niet meer herinneren wat de symboliek achter zijn beelden betekende. Voor het personeelsblad van het Pathologisch Anatomisch Laboratorium (no. 15  januari 1968) werd Krop door de arts Dr. O.H. Dijkstra geïnterviewd voor een artikel met betrekking tot al het beeldhouwwerk aan dit laboratoriumgebouw. Over de acht beelden aan de Nicolaas Beetsstraat wist Krop te vertellen dat die betrekking hadden op “de krachten die in een ziekenhuis werkzaam zijn”.  Hij kon zich een man met een vogel herinneren, waarbij hij gedacht had aan het Chirurgische ingrijpen: “zoals een vogel pijlsnel omlaag duikt en ingrijpt”. Wat de andere zeven beelden voorstelden, wist hij niet meer. Als we het uitgangspunt van Krop  “de krachten die in een ziekenhuis werkzaam zijn” in ons achterhoofd houden, kunnen we de symboliek van de beelden proberen te reconstrueren door te stellen dat het beeldhouwwerk te maken heeft met ziek zijn en genezen, leven en dood:

 
man met zittende arend op rechter arm: waakzaamheid
Letterlijk ‘de vinger aan de pols houden’.
Het beeld van de man met de arend heeft Krop later uitgewerkt tot een losstaand beeld waarbij hij het de titel ‘De waakzaamheid in eigen hand genomen’ gaf (B 99).
  
man met raaf  op nest: geborgenheid
Lagerweij-Polak spreekt van een Phoenix die uit de as herrijst.  Waarschijnlijk moet het gezien worden als een vogel op haar nest, als symbool van geborgenheid.
 
vrouw met een vogel in de handen: koestering
Het goed verzorgen van de patiënten.
Ook het beeld van de vrouw met een vogel koesterend in haar hand heeft Krop later uitgewerkt tot een losstaand beeld (B 95).
 
vrouw met vlammend hart in de hand: liefde
Met liefde patiënten helpen.

vrouw met kelkbloem: sterven
De lelie staat symbool voor liefde en zuiverheid, maar op deze plek is het waarschijnlijk bedoeld als grafbloem en daarmee een symbool voor sterven.

vrouw in orante-houding: meditatie
Het bereiken van een rustige gemoedstoestand.

man met neerdalende vogel: Chirurgisch ingrijpen
‘Zoals een vogel pijlsnel omlaag duikt en ingrijpt’.

man met pijl en boog: strijd
Met instrumenten strijden tegen ziektes.

bron: Personeelsblad van het Pathologisch Anatomisch Laboratorium, nr.15, januari 1968