Asterweg 25,  Amsterdam

1938

brons, 38 cm

Bernard van Leer (Amersfoort, 27 december 1883 – Den Haag, 6 januari 1958) was van een van de kleurrijkste ondernemers en filantropen die Nederland gekend heeft. Een prototype van de self made man. Hij bouwde na de Eerste Wereldoorlog een wereldwijde onderneming in stalen vaten op. Daarbij paarde hij een bikkelhard koopmanschap en een tomeloze energie aan een feilloze intuïtie en een groot gevoel voor publiciteit en show. Naast vatenfabrieken, een walserij en een handelshuis bezat hij in 1940 ook een demontabel privécircus en een stal kostbare, door hemzelf gedresseerde paarden. Dit ‘Circus Kavaljos’ werd – afgezien van enkele professionele musici en balletdansers – geheel gedreven door amateurs. Familieleden, kantoorpersoneel, iedereen werd ingeschakeld, als stalknecht, als ouvreuse of zelfs als leeuw of beer. Van Leer zelf trad er op met een dressuurnummer. Hij gaf voorstellingen in Amsterdam, Parijs, Brussel en Kopenhagen. De opbrengsten waren altijd bestemd voor goede doelen.

Van Leer was daadkrachtig en nam snel beslissingen. Een leuke anekdote illustreert deze manier van handelen: Van Leer logeerde regelmatig in het Amstel Hotel. Op een dag, ergens in 1951, was er geen kamer vrij en kon niet in het hotel terecht. Onmiddellijk ging hij naar het Beursgebouw waar hij de meerderheid van de aandelen van het hotel opkocht. Een dag later was hij formeel eigenaar van het Amstel Hotel. Hij zou nooit meer tevergeefs een kamer hoeven te reserveren. Van Leer was ook een gul mens, hij zorgde goed voor zijn (ex) werknemers en richtte de Bernard van Leerstichting op. Deze stichting had – en heeft nog steeds – als doel kinderen te helpen en scholen te bouwen in de landen waar Van Leerfabrieken gevestigd zijn.

Voor Hildo Krop was 1938 een ‘Bernard van Leer’-jaar. In dat jaar maakte Krop drie verschillende werken voor de industrieel Van Leer. Namens het personeel van het concern maakte Krop een bronzen plaquette met het portret van Bernard van Leer (Mo 18). Voor een nieuwe fabriek in Velsen Noord ontwierp hij een monument van Drie walswerkers (Mo 19). Ook in datzelfde jaar ontstond dit portret van Bernard van Leer. Deze bronzen kop kreeg een plaats bij de receptie van de vestiging aan de Asterweg in Amsterdam. Het originele gipsmodel van dit beeld maakt deel uit van de collectie van het Hildo Krop Museum.

bronnen: Stadsarchief – Gemeente Amsterdam; Bernard van Leer en zijn paardencircus, Vechtkroniek, 02.2001; De Vatenman, Pauline Micheels, 2002