Tag archieven: hermes

B 130 – Twee gevelstenen – Universiteitsbibliotheek – Amsterdam

Singel 425, Amsterdam

1963-65

gevelrelief - foto: loek van vlerken 10.03.2011gevelrelief - foto: loek van vlerken 10.03.20112 gevelstenen:

1. de symbolische verbeelding van de (toen) zeven faculteiten van de UvA:
• linksboven een uil (Letteren & Wijsbegeerte)
• middenboven Vrouwe Justitia (Rechtswetenschappen)
• rechtsboven een aesculaap (Medische wetenschappen)
• daaronder links een zittende mansfiguur, een grote wereldbol omhoog houdend (Wiskunde en Natuurwetenschappen)
• rechts daarnaast de helm van Hermes (Economische wetenschappen)
• uiterst rechts een boek met de Griekse letters alpha en omega (Godgeleerdheid)
• de volle onderzijde een opengeslagen boek met een rijksappel (Politieke en Sociale wetenschappen)

2. oudste zegel van Amsterdam (koggeschip) met links Poseidon (de zeegod) en rechts Hermes (god van de handel). Daaronder staat in Griekse kapitalen PSUCHÈS IATREION (geneesplaats voor de ziel).

Franse kalksteen (Euville), 130 cm

architecten: J. Leupen i.s.m. F.H. Gerretsen

In opdracht van het Rijk; uitvoering P.W. Amsterdam

universiteits bibliotheek - foto: loek van vlerken 25.03.2011

foto: hildo krop museum, steenwijk

Op 10 januari 1967 opende het hoofdgebouw van de bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam.
Op deze plek stonden oorspronkelijk de Voetboogdoelen en later de 19e-eeuwse rooms-katholieke Sint-Catharinakerk. In 1939 werd de kerk afgebroken en bleef het terrein leeg tot midden jaren zestig, toen het nieuwe hoofdgebouw voor de universiteitsbibliotheek werd neergezet, van de hand van architect J. Leupen. Dit moderne gebouw wordt vaak genoemd als een van de lelijkste van Amsterdam en een voorbeeld van “koffieautomatenarchitectuur” (aldus Wikipedia). Als je goed kijkt zie je aan deze strakke gevel toch nog wat versiering. Aan de top van de gevel zijn twee gevelreliëfs van Hildo Krop te zien. Deze stenen zijn tot stand gekomen in de jaren 1963 tot 1965 en zijn de laatste voorbeelden van de beeldhouwkunst van de toen inmiddels ruim tachtigjarige stadsbeeldhouwer.

De linker gevelsteen, het koggeschip met Poseidon en Hermes, heeft een bijzondere geschiedenis. Onder de verbeelding van het scheepje staat de tekst PSUCHÈS IATREION in Griekse kapitalen. Zo’n twee maanden na de opening van de bibliotheek kwam aan het licht dat er een foutje was geslopen in de tekst. In het tweede woord van de spreuk  stond in plaats van de Griekse rho (P), een Latijnse R. Dit was uiteraard Universiteit onwaardig en dit foutje moest hersteld worden. Hildo Krop werd geraadpleegd hoe dit probleem opgelost moest worden. Daar had de stadsbeeldhouwer wel ideeën over. Op een mooie dag in het voorjaar van 1967 stopte een ladderwagen van de brandweer op het Singel voor de Universiteitsbibliotheek. Krop stapte in het bakje aan het eind van de ladder. Onder grote belangstelling van nieuwsgierige passanten en de massaal voor de ramen kijkende bibliotheekbezoekers werd de ladder, met bovenin de hoogbejaarde Hildo Krop, voorzichtig naar het bewuste reliëfpaneel geschoven. Daar aangekomen slaagde Krop er in met één welgemikte tik op de beitel het aanstootgevende pootje van de Romeinse R weg te slaan, waardoor er een gave Griekse P (rho) overbleef.

bronnen: UBA Informatie, jrg.2, nr.6 (maart 1995); Wikipedia