Oudezijds Voorburgwal 274, Amsterdam

1929-31

6 gevelstenen:
1. onderzoeker universiteit
2. fabrieksarbeidster
3. visser of visventer
4. Mercurius
5. grondwerker
6. variété-danseres

Franse kalksteen, 66 cm

architect: C. van der Wilk

In 1916 besluit de gemeente Amsterdam de kashandelingen te centraliseren en richt daarvoor het Gemeentelijk Girokantoor op. Aanvankelijk dient het slechts voor betalingsverkeer tussen gemeentelijke diensten en bedrijven. Vanaf 1918 kunnen ook particulieren terecht bij de Gemeentegiro. Wanneer de gemeente besluit om de salarissen van onderwijzers aan de gemeentelijke openbare scholen per giro uit te betalen komt er een grote groep rekeninghouders bij. De Gemeentegiro groeit voorspoedig. Naast de nutsbedrijven accepteren ook steeds meer winkeliers de cheques van de gemeentegiro en in 1928 heeft de gemeentegiro al 30.000 particuliere rekeninghouders. Er ontstaat dan behoefte aan een nieuw groot kantoorpand in de stad.

Achter de oude voorgevel van de voormalige St. Pieters- of Grote Vleeshal  (1779) werd een nieuw gebouw opgetrokken naar ontwerp van architect Kees  van der Wilk. Aan de gevel werden zes gevelstenen aan de zijkanten van het gebouw (St. Pieterspoortsteeg en St.Pietershalsteeg) van Hildo Krop geplaatst. De stenen verbeelden beroepen die in deze buurt worden uitgeoefend: een  variété-zangeres (de Nes en omgeving was van oudsher hét uitgaanscentrum van de stad); een visser of visventer; Mercurius (die de handel vertegenwoordigt); een onderzoeker van de universiteit; een grondwerker en een fabrieksarbeidster. De beeldhouwwerkjes zijn niet overal even goed te zien. Vooral in de smalle Sint Pieterspoortsteeg zijn de hoog geplaatste gevelstenen wat moeilijk te bekijken.

In Museum Het Schip staat een spiegelbeeldig evenbeeld van Mercurius. Waarom Krop een tweede beeld heeft gehakt is niet duidelijk. Mogelijk was het idee om meer spiegelbeeldige sculpturen aan de gevel te plaatsen. In ieder geval is goed te zien wat de tijd en het klimaat met kalksteen doet. Ook hier heeft Krop, net als zijn beelden van de ‘Roepende Krantenjongens’ aan het pand van het Dagblad De Telegraaf aan de Nieuwezijds Voorburgwal (ook uit 1929), bij zijn ontwerp rekening gehouden met de hoge positie van de beelden. De lichaamsverhoudingen zijn daarom vertekend weergegeven.

De Gemeentegiro had door de hele stad eigen, blauwe brievenbussen in de stijl van de Amsterdamse School en eigen postbodes. In 1979 werd de Gemeentegiro Amsterdam overgenomen door de in 1977 gefuseerde Postgiro en Rijkspostspaarbank.

bron: Wikipedia